استاد پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی:
رشد ۴ میلیونی جمعیت روزانه تهران و افزایش خطرات زلزله
استاد پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله اظهار داشت: جمعیت شب های تهران در ابتدای تابستان امسال در حد 9.3 میلیون نفر و جمعیت روزهای آن 13.5 میلیون نفر برآورد شده است. افزایش حدود 4 میلیونی جمعیت روزانه تهران خطرات بروز احتمالی زلزله در پایتخت را دوچندان می کند.
مهدی زارع روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ایرنا گفت: آنچه لطمه پذیری تهران را تشدید می کند، جمعیت آنست. بیشترین خسارت زلزله در مناطق مرکزی به سمت جنوب، جنوب شرق و جنوب شرق تهران قابل انتظار است.
وی با اشاره به اینکه این شهر بدون پیش بینی ایمنی و بدون ملاحظات پیشگیری تولید شده و گسترش یافته است، افزود: بازار سنتی تهران که در محدوده منطقه دوازده و در جنوب تهران واقع است، محل تردد حدود ۱.۵ تا ۳ میلیون نفر جعیت در روز است و هر نوع زلزله شدید در روز می تواند به مشکل بزرگ انسانی در این منطقه تبدیل می شود. تلفات بالا در شمال شرقی تهران نیز به سبب تراکم بالای جمعیت ساکن در منطقه چهار تهران برآورد شده است.
زارع گفت: ارزیابی لطمه پذیری زمین لرزه، برآورد تلفات، تخمین آوار و انتخاب محل اسکان موقت برای برخی از منطقه های تهران انجام شده است. تهران در روز جمعیت بیشتری دارد و معرضیت بالاتر، نمایانگر ریسک بالاتری خواهد بود. از طرف دیگر در شب هنگام به سبب سکونت بیشتر مردم در زیر سقف بناها، لطمه پذیری بیشتری قابل انتظار است. بدین سبب تقاضا برای خدمات امدادی در شب بیشتر است.
استاد پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله اظهار داشت: تاب آوری خیلی از ساختمان های مدارس در تهران بالا نیست و زمینهای مدرسه ها نسبتاً کوچک است و استفاده از آنها بعنوان فضای تخلیه موقت در زمان زلزله برای دانش آموزان آسان نیست. مقاومت ساختمان مدارس در مقابل زلزله شدید باید به سرعت کنترل شود و اقدامات اجرائی باید اجرا شود. هر مدرسه باید در زمان زلزله یک کتابچه راهنمای ایمنی برای دانش آموزان تهیه نماید.
وی در پاسخ به این پرسش که به نظر شما در زمینه تاب آوری وضعیت تهران پس از زلزله چگونه خواهد بود، گفت: تاریخچه زلزله ها و وجود گسل های فعال نشانگر خطر بالای زلزله در محدوده تهران است و با توجه به این خطر بالقوه و گزارش خرابی و تاب آوری ساختمان ها در تهران، حتی در شرایطی که زلزله ای رخ نداده است، مانند آتش سوزی ۳۰ دی ماه ۱۳۹۵ در ساختمان پلاسکو، بنظر می رسد که تاب آوری خیلی از بناها و محله های تهران نسبت به زلزله چندان بالا نباشد.
زارع گفت: علاوه بر این، از زلزله مخرب ۲۷ مارس ۱۸۳۰ دماوند شمیرانات تا حالا هیچ زلزله ای اصلی با بزرگای بیش از ۷ در شعاع کمتر از ۵۰ کیلومتری مرکز تهران فعلی رخ نداده است؛ این مساله نشان دهنده مستعد بودن زمین برای بروز زمین لرزه ای مخرب است.
استاد پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله با اشاره این که تهیه سناریوهای زلزله و شناسایی مناطق مستعد ریسک زلزله در شهر تهران به ارزیابی مناسب تاب آوری در تهران کمک می نماید، افزود: لرزه خیزی، زمین شناسی، گسل های فعال، توزیع جمعیت، کاربری زمین، بافت شهری، وضعیت ساختمان و میزان و زمان های سکونت و سن ساختمان ها و همین طور مجاورت با تعدادی از زیرساخت های حیاتی از پارامترهایی است که در سالهای اخیر کمک کرده تا سناریوهای زمین لرزه های محتمل در تهران و ریسک قابل انتظار چنین سناریوهایی ارزیابی و توسط دانشمندان ارائه شود.
زارع توضیح داد: معرضیت و نقشه های لطمه پذیری فیزیکی و در صورت امکان سنجش های لطمه پذیری های اجتماعی، نهادی، اقتصادی و فرهنگی نیز امکان ارزیابی تاب آوری را فرآهم می کند.
وی اظهار داشت: مدیران شهری باید در این مناطق به توسعه مراکز اسکان اضطراری، بیمارستان ها و به ملاحظات ساخت و ساز توجه بیشتری کنند. بافت قدیمی شهر؛ مصالح ساختمانی نامرغوب، معابر باریک خصوصاً در جنوب تهران؛ وجود تسهیلات خطرناک مانند پمپ بنزین ها، مخازن مواد شیمیایی و خطوط انتقال نفت، گاز و بنزین و ساخت و ساز در دامنه ها و لبه های تند در حاشیه شمالی شهر و وجود خطوط برق فشار قوی منجر به افزایش تعداد تلفات در هر زلزله محتمل می شود.
جمعیت هلال احمر ایران می تواند بلافاصله بعد از وقوع زلزله عملیات امدادرسانی را شروع کند، ولی امداد در مناطق مختلف شهر باید با مشارکت شهروندان و همکاری شهرداری های مناطق از اکنون برنامه ریزی و ساماندهی اولیه شود.
زارع اضافه کرد: باتوجه به ضرورت برنامه ریزی عملیات اضطراری و مراحل بازسازی، ارزیابی میزان آوار بعد از یک فاجعه احتمالی و مدیریت آوار احتمالی بسیار مهم می باشد.
وی اظهار داشت: بقایای بزرگ شامل بقایای ساختمانی (بتن، فولاد و فایبرگلاس)، مبلمان، لوازم خانگی، وسایل نقلیه و چراغ های خیابان است، در صورتیکه بقایای کوچک شامل درختان، قطعات سنگ، گرد و غبار، آجرها، سیم های برق، بقایای فاضلاب، مواد قابل اشتعال و آلوده کننده و روغن می شوند.
زارع افزود: تخمین آوار یک روش تجربی است که برمبنای مشاهدات و تجربیات حاصل از زمین لرزه های گذشته انجام می شود. تجهیزات لازم برای برداشتن آوار برآورد می شود. روش های کاهش اندازه آوار و بازیافت و همین طور بررسی شرایط سایت های مناسب برای ذخیره آوار مورد بررسی قرار می گیرد.
به گزارش دانشگاه فارسی به نقل از ایرنا، طبق هشدار کمیته اضطراری فجایع طبیعی (DEC) در سالهای اخیر اکنون بیشترین نگرانی های سازمان های امدادرسان جهان در مورد وقوع زلزله در شهرهای بزرگ جهان همچون تهران، استانبول در ترکیه و کاتماندو در نپال است.
شهر تهران در دامنه جنوبی البرز و روی نهشته های آبرفتی کواترنر بنا شده و قسمت جنوبی آن در کناره شمال باختری کویر قرار دارد. اختلاف ارتفاع ناگهانی بین البرز و تهران می تواند در اثر راندگی شمال تهران باشد. علاوه بر راندگی شمال تهران و چندین گسل جوان و جنبای در شمال و جنوب شهر، نهشته های آبرفتی دشت تهران و شهر ری نیز دارای گسل های مختلفی هستند که به هنگام جنبیدن گسل های بزرگ ممکنست گرفتار لغزش و جابجایی شوند.
از میان گسل های گوناگون دربرگیرنده تهران، شاخه گسل مشاء در شمال شرقی تهران و در جایی را که با گسل تهران تلاقی می کند، بعنوان چشمه لرزه ای با اهمیت بالا برمی شمریم. گسل شمال تهران در مرز کوه و دشت و چسبیده به حوزه شهری تهران در شمال شهر، گسل کهریزک در جنوب، راندگی نیاوران همچون گسل های با توان لرزه زائی بالا است گسل های شمال و جنوب ری و توان لرزه زائی آنها نیز شایان توجه است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب